 Wys³any: Sob 22:01, 06 Maj 2006 Temat postu: Ogólnie o szpicach |
|
| Szpic to nazwa okre¶lonego typu psa, obejmuj±ca grupê wielu ras z pó³nocy, wschodu i centralnej czê¶ci kontynentu euroazjatyckiego oraz z podbiegunowych obszarów Ameryki Pó³nocnej, a tak¿e z Grenlandii i Islandii. Psy z tej grupy odznaczaj± siê stosunkowo pierwotn± budow±, s³abo zmienion± przez cz³owieka.
Zdecydowana wiêkszo¶æ dzisiejszych szpiców wywodzi siê od psa pó³nocnego, który zamieszkiwa³ oko³o 20 tys. lat temu pó³nocne obszary Eurazji, a pochodzi³ od wilka arktycznego. Niewielka czê¶æ szpiców ma cechy wskazuj±ce na pochodzenie od dingo, który z kolei wywodzi siê od wilka azjatyckiego. Dotyczy to zw³aszcza rasy Basenji z Azji Mniejszej oraz niektórych ³ajek z po³udniowo-wschodniej Azji. Czêsto do szpiców zalicza siê jedynie rasy pochodz±ce od psa pó³nocnego. Poszczególne rasy i typy szpiców ukszta³towa³y siê wskutek migracji i ewolucyjnego dostosowania do miejscowych warunków geograficznych i klimatycznych. Czynnikiem, który wp³yn±³ na zró¿nicowanie ras, by³a izolacja geograficzna psów, rozprzestrzenionych na dosyæ du¿ym obszarze. Wp³yw cz³owieka na wspó³czesny kszta³t psów z tej grupy jest stosunkowo niewielki i staje siê widoczny dopiero w ostatnich dziesiêcioleciach, od kiedy hodowla psów wi±¿e siê z selekcj± dokonywan± subiektywnie przez cz³owieka, dla uzyskania okre¶lonych cech wygl±du i charakteru. Wcze¶niejszy rozwój tych psów opiera³ siê jedynie na selekcji naturalnej. Szpice posiadaj± dosyæ jednolit± budowê. Prawie wszystkie s± psami ¶redniej wielko¶ci - wyj±tek stanowi± rasy miniaturowe do towarzystwa. Szpic prezentuje typ psa o mocnej budowie, z g³ow± w kszta³cie ostrego klina, silnym i muskularnym grzbietem oraz ogonem noszonym do góry i zakrêconym sierpowato nad zadem. Wszystkie psy w tej grupie posiadaj± trójk±tne, stoj±ce do góry uszy, którym to szpice zawdziêczaj± swoj± nazwê. Koñczyny s± zwykle proste, d³ugie i s³abo uk±towane. Dziêki niewielkiej ingerencji cz³owieka w rozwój szpiców, wiêkszo¶æ z nich to rasy ciesz±ce siê dobrym zdrowiem, odporne na warunki klimatyczne, u których wady genetyczne s± rzadko¶ci±. Szpice s± psami niezale¿nymi i samodzielnymi, o mocnym charakterze. S± przyja¼nie nastawione do cz³owieka, inteligentne, ³atwo siê ucz±, ale nie wykazuj± nadzwyczajnego pos³uszeñstwa. Ich ¿ywy temperament objawia siê w postaci du¿ej pobudliwo¶ci, ruchliwo¶ci i czêstego szczekania. Szpice towarzysz± cz³owiekowi od kilku tysi±cleci i s± wykorzystywane w wielu dziedzinach. U¿ytkuje siê je miêdzy innymi jako psy zaprzêgowe, my¶liwskie, stró¿uj±ce, pasterskie, i od pewnego czasu tak¿e jako psy do towarzystwa. W Miêdzynarodowej Federacji Kynologicznej do szpiców zalicza siê oko³o 40 ras nale¿±cych do sekcji 1-5 z V grupy FCI oraz czasami umownie rasy Basenji i Canaan Dog z sekcji 6 tej grupy. Inne organizacje kynologiczne za rasy nale¿±ce do szpiców uznaj± miêdzy innymi: American Eskimo Dog, Canadian Eskimo Dog, Seppala Sled Dog, Reindeer Herding Dog i kilkadziesi±t innych ras i odmian lokalnych, nale¿±cych do wspólnego typu, jak np. Alaskan Husky w Ameryce Pó³nocnej czy ³ajka w Eurazji. Jedne z bardziej znanych ras szpiców to: Alaskan Malamute, Akita (rasa psów), Chow Chow, Siberian Husky. ¼ród³o : http://pl.wikipedia.org/wiki/Szpic |
|